Volume 6, No 1, Spring 1996

P. S. Parrot demis ki...

Bu yazimizda meshur Batili düsünür P. S. Parrot'un "hakikat" ile olan macerasina bir göz atacagiz. Kendileri Avrupa'da yüzyilin baslarinda yasamis olup, Avrupalilara has o tecessüs ile Doguyu incelemek üzere yola çikmis. Bitlis civarlarinda oldugu tahmin edilen bir tekkede misafir iken, seyhle giristigi bir münakasada hakikatin bilinemezligini ileri sürmüs. Seyh bu konunun kendi boyunu astigini "daha büyük bir seyhin" birkaç gün sonra gelecegini, müskülünü onunla halletmesi gerektigini söylemis. Iki gün sonra tekkenin müridleri Mösyö Parrot'u gece vakti uyandirmislar, "büyük seyh geldi ve fazla kalmadan gidecek, simdi onunla görüseceksin" diye. Mösyö Parrot mahmur gözlerle yari karanlik bir odaya girmis, seyh de o sirada öbür kapidan girmekte imis. Karsilikli diz dize oturmuslar, Mösyö Parrot baslamis konusmaya, bakmis seyh de ayni seyleri söylüyor, ayni yerlerde heyecanlaniyor, ayni yerlerde derin derin tefekkür ediyor.

Birazdan görüsme bitti diye müridler gelip Mösyö Parrot'u apar topar götürmüsler. Tekkeden ve mütevazi seyhinden alacagi birsey olmadigina kanaat getiren Parrot ertesi sabah alelacele vedalasip ayrilmis. Daha sonra seyahatnamesinde Doguda rastladigi bu büyük bilgeden genisçe bahsetmekte ve Dogunun modern Batidan çok önce hakikatin çoklugunu kesfettigini yazmakta. (Bu seyhin bilgeligine hangi kistasla karar verdigi pek asikar olmamakla beraber...)

Tekkelerin kapatilmasindan sonra mecburi iskan ile Balikesir civarlarina yerlestirilen müritlerden birisi, antropolojik çalisma için gelen Amerikali ögrenci Magnabella'ya tekke anilarini anlatirken Frenk bir misafirden kisaca bahsetmekte ve seyhinin o misafir için yankili bir magara agzina yaptirdigi odanin bir duvarini nasil tamamen ayna kaplattigini anlatmakta. Müridin bu konudan bahsetmesi, tekke kapatilinca bu büyük aynanin kestirilip ordu evinin balo salonuna, vali konagina ve subay evlerine aksesuar olarak konmasi baglaminda oluyor. Misafir hakkinda baska detay vermiyor.

Herneyse, Parrot hakikati bulamayacaginin teyiti ile keyfini sürerken okuyucular çikmis kerevete...