Volume 4, No 2, Summer 1994

Kitap: BIRINCI MECLISTE MUHALEFET -- Ikinci Grup

Iletisim Yayinlari, Istanbul, 1994, ISBN: 975-470-371-X.

Resmi tarihin Milli Mücadele seneleri hakkindaki anlatisini sorgulayan bir eser daha. Birinci Mecliste Mustafa Kemal önderliginde, daha sonra Cumhuriyet Halk Firkasinin nüvesini teskil edecek olan, Birinci Müdafaa-i Hukuk Grubunun kurulmasindan sonra, organize muhalefet olarak kurulan Ikinci Müdafaa-i Hukuk Grubu resmi tarih tarafindan "gerici" olarak sunulmakta. Bu konuda ayrintili çalisma yapan tarihçiler de resmi çerçevenin temel kabullerini fazla sorgulamadan, ufak-tefek tadilatlarla devam ettirmisler. Demirel'in 614 sayfalik detayli çalismasi Ikinci Grubun temel özelliginin kisi istibdatina karsi mücadele oldugunu ortaya koyuyor. Ikinci Grup muhalefet hareketinin tasfiyesi Cumhuriyet senelerinde Takrir-i Sükun gibi, Istiklal Mahkemeleri gibi cebri tedbirlerle mümkün oluyor. Ikinci Grubun tamaminca paylasilmasa da önde gelen isimlerinin paylastiklari liberal egilimin ancak 70 sene sonra Türkiye'de siyasi diyalogun parçasi olmaya baslamasi (Yeni Demokrasi Hareketi gibi) Türkiye siyasetinin zengin mirasinin 1920 ve 30'larda nasil güdüklestirilip, ilkellestirildiginin ibret verici bir misali.

Bu arada, Mehmet Akif'in Birinci Grup listesine alindiktan sonra istifa edip Ikinci Grupa geçtigini, Riza Nur'un ise hep Birinci Grupta oldugunu biliyor muydunuz?...