Volume 1, No 4, Fall 1991

Yeni Seçim Eski Politikacilar

Yaklasik on yildir Türkiye'deki siyasi gelismeleri yakindan takip etmem mümkün olmadi. 20 ekim tarihinde yapilan son "erken seçim" olayini da çok iyi bir sekilde takip edebilmis degilim. Yine de seçim sonuçlarina bir göz atip, bu konuda birkaç sey sözlemek zorunlulugunu hissettim.

Seçimin yapilmasindan beri on gün geçmis olmasina ragmen henüz resmî sonuçlar alinmadi. Herkes "tercihli oy" sisteminin gecikemeye sebeb oldugunu iddia ediyor. Gayri resmî sonuçlara göre ise, Süleyman Demirel'in baskani oldugu Dogru Yol Partisi en çok milletvekili çikardi. Onu iktidar partisi ANAP ve muhalefetten SHP takip ediyor. Digerleri içinde ise RP+MÇP+DIP ittifaki dördüncü sirayi aliyor. Bülent Ecevit'in DSP'si ise Mecliste en küçük sayida sandalyeye sahip.

Benim anlayamadigim sey, Mecliste salt çogunluga sahip bir partinin neden bir erken seçime gitmesidir. Buna sebep halk nazarinda kaybolan prestiji yenilemek ve tamamen iflas etmeden Mecliste önemli sayida sandalyeyi garanti altina almak olmalidir. Muhalefetin de böyle bir oyunu kabul etmesi kolay anlasilir degil. Kimbilir belki onlar da "salt çogunlugu elde etmek" hevesindelerdi. Sonuçlari gördükten sonra pisman bile olmuslardir. Bir kismi seçim vaatlerinden soruldugunda, "biz tek basimiza iktidar olursak öyle yapacaktik" demeye basladi bile.

Seçim yönteminin de ne kadar adaletsiz oldugunu görmemek mümkün degil. Oy orani ve milletvekili orani karsilastirildiginda, küçük partilerin büyük haksizliga ugradigi açikça görülüyor.

Türkiye dahil birçok ülkede demokrasi ve particilik bir saltanat, babadan ogula geçen bir miras haline gelmis durumda. Yeni bir parti kuruldugunda eskilerden kelli-felli birini tutup basina geçiriyorlar. Ölen bir politikacinin yerine, bu isten anlasin veya anlamasin, oglu, kizi, veya esi geçiyor. Turkiye'de Inönüler ve Ecevitler, Pakistan'da Bhuttolar, Hindistan'da Ghandiler, Filipinler'de Aquinolar ve Markoslar bunun örnekleri. Mesela T. Özal, "Bu partiyi ben kurdum, ben ne istersem onu yaparim" der gibi davraniyor. Millet içinde, "Yahu yeter artik! Kofu çikmis bu eski politikacilari birakin artik. Isin basina anlayan biri geçsin!" diyen pek yok galiba. Demirel, Türkes, Erbakan, Ecevit, Inönü... Bu adamlar bunca yil siyasi hayattalar, simdi politikadan baska bir sey yapmiyorlar. Bu adamlarin miadi doldu. Bunlari degistirmenin zamani çoktan geçti. Partiler içindeki saltanat devrilmeli.

Simdi seçim sonuçlarina bakiyorum da yapilan yeni seçimin eski politikacilardan baska birsey getirmedigini üzülerek gözlüyorum. "Insallah, Alem-i Islam için hayirlara vesile olur" demekten baska bir sey de bulamiyorum.